Laboratorijska primjena hepcidina kod bolesnika s transplatiranim bubrega
Šimetić L, Zibar L. Laboratory use of hepcidin in renal transplant recipients. Biochem Med 2016;26(1):34-52. (pregledni članak)
Hepcidin je mali peptid koji ima ključnu ulogu u homeostazi željeza na način da regulira korištenje pohranjenih rezervi željeza te obranu organizma u stanju upale (bakterijske ili gljivične). Od 2000. godine kad je otkriven, a naročito u zadnjih deset godina, brojna istraživanja su imala za cilj procijeniti kliničku upotrebu hepcidina u plazmi i mokraći kao biljega za anemiju, posebno anemiju kronične bolesti i anemiju nakon transplatacije (PTA). Hepcidin je reguliran pomoću dva signalna puta. Prvi signalni put aktivira se interleukinom 6 (IL 6) i koštanim morfogenim proteinima (BMP), dok je drugi signalni put povezan s regulacijom željeza i osjetljiv je na cirkulirajući kompleks željeza i transferina (TR-Fe). Čini se da ta dva signalna puta povezuje hemojuvelin, kofaktor za BMP koji reagira s transferinskim receptorom 2 (TRF2) u slučajevima visoke koncentracije TR-Fe kompleksa. Osim navedenih signalnih puteva, također se istražuju i ostali regulatori i signalni putevi povezani s hepcidinom.
Smatra se da je hepcidin važan čimbenik morbiditeta i mortaliteta u terminalnoj fazi bubrežne bolesti (ESRD), ali takva povezanost još nije utvrđena u slučaju s PTA. Međutim, postoji povezanost većih doza sredstava za stimuliranje eritropoeze (ESA) i mortaliteta u postransptacijskom periodu te je pretpostavka da bi hepcidin mogao imati ključnu ulogu u rezistenciji na ESA kod PTA. Stoga je glavni cilj ovog preglednog članka bio napraviti sažetak radova objavljenih na temu povezanosti hepcidina s PTA, pružiti najnovije informacije o regulaciji hepcidina i o potencijalnom djelovanju lijekova koji bi mogli optimizirati regulaciju hepcidina. Također smo usporedili karakteristike testova za određivanje hepcidina te napravili pregled djelovanja imunosupresiva (IS) na koncentracije hepcidina.
Pripremila: Kristina Dukić, Poliklinika Bonifarm, Zagreb