Ekstrakcija fekalnog kalprotektina provedena od strane bolesnika

Kristensen V, Lauritzen T, Jelsness-Jørgensen LP, Frigstad SO, Corwin C, Moum B. Patient-performed extraction of faecal calprotectin. Clin Chem Lab Med 2016; 54(8): 1357–1363. (originalni članak)

Nasuprot invazivnoj endoskopiji sa biopsijom koja predstavlja zlatni standard dijagnoze upalnih bolesti crijeva (ulcerozni kolitis, Chronova bolest), fekalni kalprotektin (FC) je dokazano pouzdani biljeg upale crijevne sluznice, čija vrijednost je ne samo u smanjenju broja nepotrebnih endoskopija, nego i u predviđanju relapsa, praćenja tijeka bolesti i učinkovitosti terapije. Sam proces ekstrakcije FC može biti kompliciran i dugotrajan ukoliko se koristi originalna metoda vaganja i dilucije uzorka stolice u odgovarajućem puferu. Stoga su od nedavno na tržištu prisutni jednostavni uređaji za ekstrakciju koji su namijenjeni kako laboratorijskom osoblju, tako i za kućnu uporabu. Calpro EasyExstract (Calpro AS, Norveška) je jedan od takvih uređaja koji je pokazao dobru usporedivost sa najraširenijim Roche Faeces preparation uređajem za ekstrakciju FC, kada je ekstrakciju radilo iskusno laboratorijsko osoblje.

Cilj ovog rada bio je usporediti vrijednosti FC u ekstraktima pripremljenim od strane bolesnika s onima pripremljenim u laboratoriju, te utvrditi utjecaj zamrzavanja uzorka stolice prije ekstrakcije na rezultate FC.

U istraživanju je sudjelovalo 75 bolesnika sa upalnom bolesti crijeva, koji su u laboratorij dostavili čašicu sa uzorkom stolice, te uzorak ekstrahiran u Calpro EasyExstract uređaju kojeg su osobno ekstrahirali.

Po primitku uzoraka u laboratorij, iskusno laboratorijsko osoblje je izvršilo ekstrakciju uzorka stolice dostavljenog u čašici pomoću EasyExstract uređaja. Koncentracija FC u oba ekstrakta određena je ELISA metodom, a preostala količina ekstrakata i uzoraka zamrznuta je na -80°C i odmrznuta unutar 14 mjeseci , te je u tim uzorcima ponovno određena koncentracija FC.

Usporedivost rezultata FC iz ekstrakata pripremljenih od strane bolesnika i onih pripremljenih od strane laboratorijskog osoblja pokazala se vrlo dobrom, sa Spearmanovim koeficijentom korelacije od 0,92. Pronađena je mala proporcionalna razlika, te su rezultati ekstrakata iz kućne radinosti nešto viši od onih iz laboratorija (prosječno 20%). Razlike su izraženije u području nižih koncentracija (<100 µg/g). Što se tiče utjecaja zamrzavanja na uzorke stolice i ekstrakte, nije dobivena statistički značajna razlika u vrijednostima FC prije i poslije zamrzavanja.

U zaključku, uređaji namijenjeni za kućnu ekstrakciju FC dobra su alternativa laboratorijskoj proceduri, ali prije šire implementacije treba provesti detaljnu edukaciju bolesnika.

Pripremila: Gordana Juričić, OB Pula, Pula